Saten Alçı Nedir? Nasıl Yapılır?

“Saten Alçı”, sıvanan yüzeylerin üst katmanlarının pürüzsüz ve temiz bir yüzey haline getirilmesi için uygulanan toz halinde, ince bir malzemeden elde edilen alçı sıva türüdür. Bu düzgün, temiz ve pürüzsüz olma özelliğinden dolayı, bir kumaş türü olan saten benzetmesinden adını almıştır. Bu sıvaya “Saten Perdah Alçısı”, “Perdahlı Alçı Sıva” isimleri de verilmektedir. Saten alçı uygulamasında duvarlarda uygulanan işlemler tavanlar içinde aynıdır.

Saten Alçı Karışım Oranları

• Toz halinde 1 m3 alçı yaklaşık 700 kg gelmektedir.
• Saten alçı harcı hazırlanırken, her 10 kg toz alçıya, 6,5-7 lt su ilave edilmesi gerekir.
• 1 kg karışım ile 1 m2 alana 1 mm kalınlığında saten alçı yapılabilmektedir.
• Alçı sıvalar çabuk donduğundan ve yeniden karıştırılmaya uygun olmadığından, hazırlanan harçların kısa sürede tüketilmesi gerekmektedir. Saten alçısı harcı karıştırıldıktan 90 dk içersinde uygulanmalıdır.

Perlitli alçı sıvalar, pürüzlü yüzeyleri dolayısıyla son kat olarak değil, kaba sıva olarak kullanılmaktadır. İstenen pürüzsüz, düz ve temiz bir yüzey için “Saten Alçı”, “Saten Perdah Alçısı”, “İnce Sıva” uygulanmaktadır. Perlitli alçı sıva ile perdah alçı sıva karıştırılmamalı, ayrı ayrı uygulanmalıdır.

Saten Alçı Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

“Saten alçı yapılırken dikkat edilmesi gereken” önemli noktalar bulunmaktadır. Bu noktaları açıklamaya çalışalım; (Sıva Öncesi Yapılacak Hazırlıklar)

Karışımın Hazırlanması

“Saten alçı”, “perdahlı alçı sıva” uygulaması sonucunda pürüzsüz bir yüzey elde etmenin ilk ve en önemli adımı saten alçı karışımının hazırlanmasıdır. Alçı karışımları hızlı donduğundan en fazla 90 dakikada tüketilecek miktarlarda harç hazırlanmalıdır. Yukarıda verilen alçı-su oranlarına dikkat edilmemesi, uzun süre ya da hızlı karıştırma işlemi harcın hızlı donmasına sebep vermektedir. Dolayısyla harcın karıştırıldığı mikser yüksek devirlerde çalıştırılmamalı ve bu karıştırma işlemi gereğinden uzun tutulmamalıdır.

Pürüzsüz bir saten alçılı yüzey elde etmek için toz alçı içerisinde iri taneler, topaklanmalar ya da yabancı maddeler bulunmamalıdır. Bu nedenle alçı sıva torbaları depolanırken sudan ve nemden korunmalı ayrıca 20 alçı torbasından fazla üstüste istiflenmemelidir. Saten alçı harcı karışımı üzerine yeni su ve alçı ilave edip karışımı artırmak harcın homojenliğini bozarak topaklanmalara neden olur. Dolayısıyla her defasında harç karılan eleman temizlenmeli ve baştan yeni bir karışım hazırlanmalıdır. Ayrıca karışımın içerisine kum, çimento ya da mermer tozu gibi herhangi bir yabancı madde eklenmemelidir. Karışım suyunun da karışımın inceliğini ve kalitesini bozmayacak kalitede olması gerekir.

Raspalama

Saten alçı ince bir tabaka olarak uygulandığından, pürüzsüz bir yüzey elde etmek için, perdah alçının uygulanacağı yüzeyin de kısmen düzgün olması gerekmektedir. Perlitli alçı sıva ya da ince sıva uygulanan yüzey kuruduktan sonra, yüzeydeki kabarıklıklar, çıkıntılar ve artıkların temizlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla spatulayla yapılan işleme “Raspa” ya da “Raspalama” adı verilmektedir. Sıva uygulamalarında ortaya çıkan mastar izleri de bu yöntem ile giderilir.

Islatma

Uygulama yapılan yüzeyin uygulama öncesi ıslatılması gerekmektedir. Islatılmayan yüzey ya da alçı sıva karışımındaki düşük su oranı saten alçının çatlamasına ya da yüzeyin tozla kaplı bir hale gelmesine neden olabilmektedir. Dolayısıyla saten alçının içerisindeki suyu kaybetmemesi açısından, saten alçı uygulanacak yüzey ıslatılmalıdır.

Uygulama Yönü

Daha önceden hazırlanan “saten alçı harcı” çelik mala üzerine alınarak yüzeylere 0,3-1 mm kalınlıkta olacak şekilde uygulanır. Saten alçı yüzeyinin yeterince düzgün ve düzenli bir şekilde ortaya çıkması için malalama işlemi sürekli aynı yönlerde uygulanmalıdır. Bu işlem yapılırken, önce uygulanan yüzeyin bozulmaması için, yukarıdan aşağı doğru saten alçı uygulanır. Bu işlem sırasında mümkün olduğunca mala izi bırakmamaya çalışılır.

Zımparalama

Pürüzsüz bir saten alçılı yüzey elde etmek için uygulanan bu ince katman zımparalanır. 0-400 kum zımpara adı verilen zımpara ile uygulanan yüzey son haline getirilir.

Malzemelerin Temizlenmesi

Saten alçının hassas bir uygulama olması, kullanılan malzemeler konusunda titiz olmayı gerektirmektedir. Bir sonraki uygulamanın sağlığı açısından, kullanılan malzemelerin, uygulama işlemi biter bitmez temizlenmesi ve düzenli bir şekilde depolanması gerekmektedir. Alçı kurudukça sertleşen bir malzeme olduğundan, özellikle karıştırma kapları-teknelerinin zaman geçmeden temizlenmesi gerekmektedir.

Saten Alçı Metrajı

Alçı sıva uygulamasında gereken malzeme miktarlarının temini ve uygulanan işlerin hakedişlerinin düzenlenmesi açısından saten alçı metrajının detaylı bir şekilde yapılması gerekmektedir. Saten alçı metrajı da bir sıva metrajı yani yüzey alanı türü metraj.